Ruanda’daki mülteciler, İngiltere’den gelenler için zorluklar konusunda uyardı

KIGALI, Ruanda — İngiltere ilk sığınmacı grubunu salı günü çığlıklar ve yasal zorluklar arasında Ruanda’ya göndermeyi planlarken, bu Doğu Afrika ülkesine daha önceki düzenlemelerle gelen bazı kişiler Associated Press’e yeni gelenlerin ileride zor bir dönem bekleyebileceğini söylüyor.

2019 yılında Libya’dan Ruanda’ya yerleştirilen Etiyopyalı 20 yaşındaki Faysal, “Bazen futbol oynuyorum ve akşamları içiyorum çünkü yapacak bir şeyim yok” dedi. Birleşmiş Milletler. “Bu yerden ayrılmak için her gün Tanrı’ya dua ediyorum.”

Misilleme korkusuyla sadece ilk adını veren o, Avrupa’ya ulaşmaya çalışırken Libya’da mahsur kalan mültecileri barındırmak için inşa edilen Gahora merkezinde kalıyor. Gahora’ya bir geçiş merkezi deniyor, ancak Faysal gibi bazıları gidecek hiçbir yer görmüyor.

Pazartesi günü bir İngiliz mahkemesi, hak savunucularının planlanan uçuşların savaştan ve baskıdan kaçan insanların “temel haysiyetini” baltalayacağına dair argümanlarına rağmen, hükümetin sığınmacıları Ruanda’ya sınır dışı etmesini durdurmayı reddetti. Gazete haberlerine göre, Birleşik Krallık hükümetinin sınır dışı etme planı, Prens Charles da dahil olmak üzere geniş çapta eleştirildi.

Ruanda, dünyanın en yoğun nüfuslu ülkelerinden biridir ve 1994’teki soykırımdan bu yana modernleşmeye odaklanmasına rağmen hala en az gelişmiş ülkeler arasındadır. İngiltere’de daha iyi bir yaşam arayan göçmenlerin burada hayallerini sürdürmek için daha az şans bulmaları bekleniyor, Ruandalı yetkililer ülkelerini ihtiyaç sahiplerini karşılamaktan gururlu bir geçmişe sahip olarak tanımlasalar bile.

Dayanacak bir yer bulanlardan biri, Ruanda’nın başkenti Kigali’deki bir fırında yarı zamanlı bir iş bulduğu için mutlu olan 22 yaşındaki Etiyopyalı Urubel Tesfaye. Ama arkadaşları Kanada ya da Hollanda’ya geçmekten bahsediyor.

Başlarında bir hastalık var ve buraya yerleşemiyorlar” dedi.

BM mülteci ajansına göre, daha önce BM ile yapılan anlaşma kapsamında Ruanda’ya gönderilen yüzlerce insan o zamandan beri üçüncü ülkelere yerleştirildi. Ancak İngiltere ile yapılan anlaşma kapsamında Ruanda’ya gönderilenlerin Ruanda’ya sığınma başvurusunda bulunmaları gerekiyor.

Ruanda Devlet Başkanı Paul Kagame, Nisan ayında İngiltere ile imzalanan anlaşmanın ardından Kigali’deki diplomatlara, ülkesinin ve İngiltere’nin insan alıp satmak yerine küresel bir göç sorununu çözmeye çalıştığını söyledi.

İngiltere İçişleri Bakanı Priti Patel o sırada “İngiltere’nin sığınma sistemine erişimin insan kaçakçılarına ödeme yapma kabiliyetine değil, ihtiyaca dayalı olması gerektiğini” söyledi.

Ruandalı yetkililer, anlaşmanın başlangıçta beş yıl süreceğini ve İngiliz hükümetinin barınma ve sığınmacıları entegre etmek için 120 milyon sterlin (158 milyon dolar) peşin ödeme yapacağını söyledi. İngiltere’nin göndermesi beklenen insan sayısı tam olarak bilinmese de, Ruanda daha fazla göçmen kabul ettiği için İngiltere’nin daha fazla ödeme yapması bekleniyor.

Ruanda’nın İngiltere ile yeni anlaşmasına göre gelecek olanlar, Kigali çevresindeki özel odalar, televizyonlar ve yüzme havuzu gibi özelliklere sahip barınaklarda barındırılacak. Birinde Hope Hostel, dışarıda bir güvenlik görevlisi devriye geziyor ve lobideki saatler Londra ve Paris’teki saatleri gösteriyor.

Yönetici Bakinahe İsmail, “Bu bir hapishane değil” dedi.

Ancak, başkentin dışındaki kırsal bir alana daha önce gelenler için Gahora merkezi, bunun yerine daha temel ortak yaşam tesisleri sunuyor.

“Birleşik Krallık hükümeti, onlara mesajım, insanların insan olduğudur. Onlara ‘Git burada kal’ veya ‘Git şunu şunu yap’ diyemezsiniz. Hayır. Çünkü Birleşik Krallık’ta kendilerini daha iyi hissediyorlarsa, Birleşik Krallık onlar için daha iyidir” dedi Güney Sudanlı bir mülteci olan Peter Nyuoni.

Burada kalmak isteyebileceğim bir şey yok, dedi.

Evdeki sıkıntılardan kaçmak için doğrudan Ruanda’ya gelenler bile, ülkenin barışçıl olsa da kolay olmadığını söylüyor.

Komşu Burundi’den bir mülteci olan Kelly Nimubona, “Çalışmadığınız zaman burada hayatta kalamazsınız” dedi. “Günde iki kez yemek yiyemiyoruz. İş bulma, sokakta satış yapma şansı yok.” Ancak Ruanda’yı bölgede bir düzen vahası olarak tanımladı.

İngiltere’den ilk sığınmacıların gelişiyle ilgili hassasiyetler o kadar yüksek ki, Ruandalı yetkililer medyanın yeni gelenlerle röportaj yapmasını engelliyor.

Acil durum yönetimi bakanlığı sözcüsü Claude Twishime, “Belki daha sonra yerleştiklerinde” dedi.

Hükümet, Ruanda’nın halihazırda diğer Afrika ülkelerinden ve Pakistan gibi ülkelerden 130.000’den fazla mülteciye ve göçmene ev sahipliği yaptığını söyledi.

Daha fazlasını alma olasılığı Ruanda’da bazıları tarafından eleştiriliyor. Muhalefet lideri Victoire Ingabire, hükümetin bunun yerine bazı Ruandalıları başka yerlerde mülteci olmaya iten iç siyasi ve sosyal meselelere odaklanması gerektiğini söyledi.

İnsan hakları grupları yıllardır Ruanda hükümetini, algılanan muhalefeti bastırmak ve eleştirmenleri hapse atmaktan evsizleri Kigali sokaklarından uzak tutmaya kadar hayatın birçok alanında sıkı kontrol sağlamakla suçladı. Hükümet bunu reddediyor.

Ruanda’nın Commonwealth hükümet başkanları zirvesine ev sahipliği yapacağı bu ay bu tür gerilimlerin yüzeyin hemen altında olması bekleniyor. İngiltere, Ruanda ile yaptığı anlaşmayla ilgili sorularla karşılaşmaya devam ederken merkezi olacak.

Bazı Ruandalılar, yerel ekonominin İngiltere’den gelen insanları idare etmeye hazır olmadığını söyledi.

Başkentte bir tamirci olan Rashid Rutazigwa, “Bak, burada birçok insan işsiz” dedi. Yetenekli ve eğitimli insanlar için bile pek fazla fırsat görmediğini söyledi.

Ancak hükümet (göçmenlere) maaş ödemeyi vaat ederse, o zaman sorun olmaz” diye ekledi.

———

AP’nin taşıma sorunlarıyla ilgili kapsamını şu adresten takip edin: